Finasterid Tarihi

Bu ilaç, 1992 yılında prostat hiperplazisinin tedavisinde (bu, prostat büyüdüğü zaman) tıpta kullanım için onaylanmıştır. Proscar olarak bilinen, 1993 yılında Finasterid’nin yapımcıları, ilacın yaratılması konusundaki çalışmaları nedeniyle ‘yılın mucitleri’ seçildi.

Finasterid, 70’lerde Dominik Cumhuriyeti’nde çocuk erkeklerin 5 alfa-redüktazdan yoksun olduğu bir köyden bahseden araştırmacı Imperato-McGinley tarafından gün ışığına çıkarıldı.

Çocuklarda bu enzim olmadığı için saç dökülmesinin olmadığı ve prostat bezlerinin daha küçük olduğu tespit edildi. Bu bireylerdeki DHT düzeylerinin de düşük olduğu bulundu.

Finasterid, 5 alfa redüktazı bloke etme ve böylece prostat boyutunu küçültme ve saç dökülmesine karşı savaşma yeteneğini yansıtmak için yapılmıştır. Tıbbi kullanım için onaylanması yaklaşık yirmi yıl sürdü.

Finasteride’nin Birleşik Krallık’ta saç dökülmesine karşı savaşta 1 mg şeklinde Propecia olarak onaylanması 1999 yılına kadar değildi. FDA bu ilacı ABD’de 1997’den biraz önce onayladı. Bu,  finasterid hakkında 20 yılı aşkın deneyime sahip olunduğu anlamına gelir.

Erkek Tipi Saç Dokülmesi ve Finasterid

Erkeklerde saç dökülmesi, hayatlarının herhangi bir noktasında ortaya çıkabilir ve 50 yaşına kadar %60’a varan oranda saç dökülmesi yaşanır. Androjenik alopesi olarak bilinen erkek tipi saç dökülmesi normalde kalıtsal olan ve hem genetik hem de hormonlarla bağlantılı bir durumdur.

Saç foliküllerden büyür fakat kellik ve saç dökülmesi meydana geldikçe, bu foliküller o noktadan öncekinden çok az veya daha az saç çıkana kadar küçülür. Foliküller küçüldükçe saçlar incelir ve kısalır. Bu saç köklerinin minyatürleştirilmesi olarak bilinir. Saçlar ayrıca normal kel olmayan saçlara kıyasla çok daha hızlı dökülür.

Bunun arkasındaki bilim, daha sonra Dihidrotestosteron veya DHT olarak bilinen başka bir hormona dönüştürülen testosterondan kaynaklanmaktadır. Bu hormon, folikülleri küçülten ve kafa derisinin daha az saç ürettiği anlamına gelir.

Testesteronun saç köklerine etki ederek dökülmesine neden olan dihidrotestersteron’a dönüşümünü sağlayan enzim,  5 alfa redüktaz tip 2 enzimidir. Bu enzimin aktivitesini durdurarak saç dökülmesini önleyen ilaç” finasterid “dir. Günde 1 miligram dozda alınan finasterid maddesi , 18 yaş üstü erkek kullanıcıların %90’ında fayda sağlarken sadece %10 erkek hastada saç miktarında azalma devam etmiştir. Özellikle saç dökülmeleri henüz başlamış ve saçlarda incelme oluşan genç hastalarda  daha iyi sonuç vermekte fakat 18 yaş altında kullanımda dikkatli olmak gerekir. Finasterid ön saç çizgisi dökülmelerinde daha az etkilidir. Kafa derisi arka kısımlarında, tepe/vertex bölgesinde  finasteridin etkinliğinin daha fazla olduğu ispatlanmıştır.

Saç dökülmesini durdurması, saçları kuvvetlendirmesi ve minyatür saçlarda kalınlaşma etkisi  için en az 1 yıl süre ile kullanılmalıdır. Genellikle kullanıcılarda 5 yıllık kullanımdan sonra bırakılsa dahi etkilerinin devam ettiği bildirilmiştir. Finasterid kullanımından vazgeçildiğinde, 2-6 ay sonra ilacın etkisiyle artan saç hacmi ve kütlesinde tekrar bir kayıp yaşanır, ilaç etkileri yok olur ve saçlar hiç tedavi görmemiş gibi eski hallerine dönerler.

Finasterid kullanımındaki görülebilecek yan etki oranı %2 kadardır. Yani her 100 kullanıcıdan 98‘inde bir yan etki izlenmez. İnsanların bize en sık sorduğu ve korktuğu yan etki, seksüel disfonksiyondur. Ereksiyon güçlüğü ve karşı cinse ilgisizlik, libido azalması şeklinde görülebilen bu  yan etki, ilaç kullanımından hemen sonra ortaya çıkabilir ve ilaç kesildiğinde, birkaç hafta içinde normal seksüel fonksiyonlara dönülür, yan etkileri kalıcı değildir.

Finasterid, prostat bezinin büyümesini engelleyen ve küçülten bir ilaç olduğundan, sperm ejekülasyon şiddetini ve miktarını azaltabilir; sperm sayısında geçici azalma yapabilir. Bunların dışında meme dokusunda hafif büyüme ve hassasiyet %0.4 hastada bildirilmiştir. Erkeklerde meme hassasiyeti ve büyümesi gibi yan etkiler görülebilirken erkeklerde meme kanseri oluşumu ile finasterid kullanımı arasında bir alaka görülememiş. Finasterid prostat büyümesini engellemek için kullanılan bir ilaçtır ve kullanımı ile prostat PSA değerlerinde yaklaşık %50 düşüş gözlendiğinden, hasta doktoruna bu ilacın kullanıldığı bilgisini vermelidir.

Hamile kadınlarda finasterid kullanımı yasaktır çünkü erkek fetüs genital bölgesinde doğumsal anomali oluşturabilir. Finasterid kullanan erkekle ilişkiye girilmesi fetusu ve kadını olumsuz etkilemez. Menapoz sonrası dönemde kadınlarda 1 mg  finasterid kullanımı ile ilgili yapılan bir çalışmada bu ilacın etkisinin olmadığı, 5 mg kullanımında ise androjenik kadın tipi dökülmelerde  fayda sağlayabileceği  ıspatlanmıştır.

Finasterid Hakkında Bilinen Yanlışlar 

Yanlış : Finasterid kullanımı tekrar saç çıkarır

Doğru : Hayır, finasterid sadece incelmekte olan saçlara etki ederek kalınlaşmalarını sağlar, total saç kaybında yani kellik durumunda saçları tekrar çıkarmaz.

Yanlış : Bir kez alındığında devamlı kullanmak gereklidir.

Doğru : Hayır, istenildiği zaman bırakılabilir. İlaç kesildikten sonra 2-6 ay içinde saçlar tekrar incelerek eski durumuna geri dönerler.

Yanlış : Sadece kafanın tepe ve arka kısımlarında etkilidir.

Doğru : Hayır, tüm alanlarda saçların kalınlaşmasını sağlar fakat vertexde daha etkindir.

Yanlış : Testesteron seviyesini düşürebilir.

Doğru :  Hayır, aksine testesteron seviyeleri düzenli kullanımla yaklaşık %10-15 artar.

Yanlış : Seksüel yan etkileri, kalıcıdır.

Doğru : Hayır, ilaç bırakıldıktan birkaç hafta sonar seksüel fonksiyonlar geri döner.

Finasterid & Saç Ekimi

Saç ekimi ve finasterid söz konusu olduğunda, birkaç senaryo sonuçları etkileyebilir.

Öncelikle, saç ekimi yaptırmayı düşünüyorsanız, özellikle 30 yaşın altındaysanız ve saç dökülmenizin ilerleme hızı değerlendiriliyorsa, bıçak altına yatmadan önce en az bir yıl finasteride almayı düşünebilirsiniz.

Bunun nedeni, Finasterid’in sonuç göstermeye başlamasının 6 aydan 1 yıla kadar sürebilmesidir.

Bu süreyi beklenmesi, ilaca başlanmadan önce kafa derisinde gözükmeyen veya yoğun olmayan daha ince alanlar üzerinde doktorun çalışmasına olanak sağlar.

2005 yılında günde 1 mg finasterid almanın saç ekimi yapılan saç derisi alanlarını iyileştirdiği ve saç yoğunluğunu arttırdığı bulundu.